kpss
taban puanlar
başarı sıralamaları
atama puanları
yks
tyt

Depremin Büyüklüğü ve Şiddeti Nedir Nasıl Ölçülür? Richter Ölçeği Nedir?

Depremin büyüklüğü ve şiddeti nedir? Nasıl ölçülmektedir? Deprem nasıl ölçülür? Richter ölçeği nedir? Depremle ilgili rakamlar ne anlama geliyor? Detayları haberimizde bulabilirsiniz.

A+
A-

Deprem nedir? Deprem nasıl ölçülmektedir? Depremin büyüklüğü ve depremin şiddeti ne demektir? Depremin büyüklüğü ve şiddeti nasıl ölçülür? Depremin ölçülmesinde kullanılan Richter Ölçeği nedir? Nasıl ölçüm yapar? Detayları haberimizde bulabilirsiniz.

Deprem Nedir? Nasıl Oluşur?

Anadolu; önemli deprem kuşakları arasında yer alan ve önemli fay hatları ile depremle iç içe bulunan bir bölgedir. Anadolu’da kurulu olan ülkemiz Türkiye Cumhuriyeti deprem gerçeği ile yüz yüze bulunan bir ülke konumundadır. Sık sık düşük, orta ve belirli periyotlarla da yüksek şiddetli depremlerin meydana geldiği ülkemizde deprem olgusunun ne olduğunu bilmek önem arz etmektedir. Bu bağlamda deprem yer kabuğunun iç kısmında oluşan kırılmalar sebebiyle ortaya çıkan titreşimin dalga dalga yayılmasıyla oluşturduğu sarsıntılar biçiminde tanımlanabilir.

Deprem Nasıl Oluşur?

Depremin oluşması birden fazla sebebe dayanabilmektedir. Bu sebepler depremin gerçekleştiği bölgenin, zeminin yapısına ve başka diğer faktörlerin olup olmadığına göre değişkenlik göstermektedir.
Depremler oluşum biçimlerine göre farklı türlerde gerçekleşebilir. En yaygın olarak bilinen deprem türü fay hatları üzerinde gerçekleşen tektonik depremlerdir. Bunun yanında yer altında oluşan boşlukların yol açtığı çöküntü depremleri ile faal yanardağların bulunduğu yerlerde gerçekleşen volkanik depremler de oluşabilmektedir.

Deprem nedir, nasıl oluşur ve türleri nelerdir merak ediyorsanız bu konuda hazırlamış olduğumuz çalışmamıza aşağıda yer alan yönlendirme yardımıyla erişebilirsiniz;

Depremin Şiddeti ve Depremin Büyüklüğü Ne Demektir? Farkları Nelerdir?

Kamuoyunda depremden söz edilirken sık sık karşılaştığımız depremin şiddeti ve depremin büyüklüğü kavramları her ne kadar aynı anlamda kullanılıyor olsa da esasen farklı kavramlardır.

Depremin Şiddeti; Oluşmuş olan bir depremin açığa çıkarttığı dalgaların eriştiği noktada yol açtığı yıkımın bütününü ifade etmektedir. Yani oluşan depremle ortaya çıkan her tür etmen, yıkım ve hasar depremin şiddeti konusunda fikir verici niteliktedir.

Depremin Büyüklüğü ise; depremin gerçekleştiği anda açığa çıkan enerjiyi ifade etmektedir. Bu enerjinin ölçümü ise Profesör Charles Francis Richter tarafından geliştirilen ve adına sismograf denilen alet ile yapılmaktadır. Bu ölçümün ortaya çıkardığı sayısal değere kısaca Richter Ölçeği denilmektedir. Depremin büyüklüğü bu ölçekte belirlenen sayı ile ifade edilmektedir.

Bu noktada anlayacağımız şey depremin şiddeti depremin büyüklüğü yanında farklı değişkenlere bağlıdır. Aynı büyüklükte iki deprem farklı yer koşulları, yerleşim şartları vb. durumlara bağlı olarak farklı şiddette olabilir yani farklı neticeler doğurabilir.

deprem

Depremin Büyüklüğü Nasıl Ölçülmektedir? Richter Ölçeği Nedir? 

Üst kısımda depremin şiddeti ile depremin büyüklüğünden söz ettik. Depremin büyüklüğünün ölçümünde ise kullanılan temel ölçeğin Kaliforniya Teknik Enstitüsü’nde görev yapan Prof. Charles Francis Richter tarafından tasarlanan sismografların kullanıldığından da söz ettik. Peki bu ölçüm nasıl gerçekleştiriliyor? Neler baz alınıyor ve Richter Ölçeği ne anlama geliyor?

Depremlerin oluştuğu anda ortaya çıkardığı sarsıntıyı yerleştirilmiş sarsıntı ölçen sismik aletlerle ölçümledikten sonra bu sismik sinyallerden anlamlı bir sayı ortaya çıkarmaya yarayan bir alet tasarlayan Richter’in geliştirdiği ölçüye göre depremlerin büyüklükleri 1, 2, 3, 4, 5… gibi rakamlarla ifade edilmektedir. Ortaya çıkan rakamlar Richter tarafından fomülize edilmiş sayılardır ve iki rakam arasında logaritmik bir büyüklük farkı ortaya çıkmaktadır. Bu yönden Richter ölçeğine göre 4 büyüklüğünde bir deprem ile 5 büyüklüğünde bir deprem arasında Richter’in formülüne göre bir kat değil yaklaşık on kat güç farkı bulunmaktadır.

Richter Ölçeğine göre hangi büyüklükte bir depremin ne gibi yıkıcı etkiler ortaya çıkarabileceğine dair bilgileri aşağıda yer alan tablo üzerinde inceleyebilirsiniz;

Büyüklük Etkileri
0 – 1,9 Düşük büyüklükte depremlerdir. Sadece çok hassas sismik aletler ile ölçümü mümkündür.
2 – 2,9 Durağan canlılar tarafından hissedilmesi mümkündür. Hareket halinde fark etmek zordur. Ufak sallantılara yol açma ihtimali vardır.
3 – 3,9 Çok fazla canlı tarafından fark edilmez.
4 – 4,9 Hemen herkes tarafından hissedilir. Duran araçları sallayabilir ve genel olarak hisseden herkesi paniğe sevk eder. Zayıf yapılarda ufak çaplı zararlar oluşturabilir.
5 – 5,9 Zayıf binalarda çok büyük hasarlar oluşmasına sebep olabilir, çok ciddi şekilde hissedileceğinden paniğe yol açma ihtimali yüksektir. Seyir halinde giden araçta da hareket halinde canlılar tarafından da rahatlıkla hissedilebilir.
6 – 6,9 Farklı değişkenlere bağlı olmakla birlikte geniş bir alanda yıkıma ve hasara yol açabilir. Denizlerde belirli düzeyde tsunami riski vardır. Çökmeler ya da panik sebebiyle ölümler ve yaralanmalar oluşması muhtemeldir.
7 – 7,9 Fay hattında yarılmalar ve açılmalara yol açabilir. Güçlü yapılarda ağır hasarlara, zayıf yapılarda ise çökmeye yol açar. Çok geniş bir alanda etkili olmaktadır. Çok daha güçlü tsunamiler oluşturma ihtimali vardır. Çökmelere bağlı olarak ölüm ortaya çıkması beklenir.
8 – 8,9 Çok şiddetli neticeler ortaya çıkaracaktır. Levhalarda çok ciddi kırılmalara yol açar. Olduğu bölgede çok büyük yıkım oluşturur. Devasa tsunamiler oluşturması muhtemeldir.
9 ve daha yüksek Japonya’da 2011 yılında ölçülen depremde olduğu gibi aşırı yıkımlar ortaya çıkarır. Gerçekleştiği alanda ayakta yapı kalması çok zordur. Yüzlerce kilometre ötede dahi çok ciddi sarsıntılar oluşturur. Kıyıda olan bir yeri deniz seviyesinin altında bırakabilir. Yer altında sıvılaşmaya kadar varan etkiler ortaya çıkarabilir.

Moment Magnitüd Ölçeği Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Richter ölçeğinin yanında daha büyük depremler ölçmek için geliştirilmiş modern bir yöntem olan Moment Magnitüd Ölçeği de oldukça yaygındır. Bu ölçeğe göre daha büyük depremler hakkında sağlıklı neticeler elde etmek mümkündür. Kısaca deprem anında ortaya çıkan enerjiyi ölçmeye yarayan bir formüle sahiptir. Bu formül sismik hareketliliğin moment ile ölçümüne yaramaktadır ve Nm birimi formül içerisinde yer alan bir diğer unsurdur. Mw olarak isimlendirilen bu formül Thomas C. Hanks ve Hiroo Kanamori tarafından geliştirilmiştir.

Depreme ve alınabilecek tedbirlere dair fikirlerinizi beyan etmek ve sorularınızı sormak için Tıklayınız!

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.