Stagflasyon Ne Demek?

Stagflasyon Nedir, Ne Demektir?

Stagflasyon; ekonomide hem fiyatlar genel düzeyinin sürekli yükselmesi yani enflasyonun olması hem de aynı anda ekonomide büyümenin gerçekleşmemesi, ekonomide durgunluk olması durumudur. Diğer bir adıyla enflasyonist ortamda aynı anda durgunluğun da olması durumudur.

Ekonomik durgunluk nedeniyle ortaya çıkan işsizlik durumu stagflasyonun ortaya çıkmasındaki temel sebeplerden birisidir. Stagflasyon olan ekonomide büyüme rakamlarının gerilemesi durdurulamaz, bunun yol açtığı işsizlik ile mücadele edilemez ve diğer taraftan fiyatlar genel düzeyi yükselmeye devam eder.

Normal koşullarda ekonomide enflasyonun var olması halinde politika yapıcılar, ekonominin büyümesinden bir nebze fedakârlık ederek, enflasyonu kısmen tazmin etme imkanına sahiptirler. Ancak bu iki durumun aynı onda ortaya çıkması her ikisi için de ayrı bir mücadele gerekliliğini ortaya koymaktadır.

Politika yapıcıların ve ekonomik karar mercilerinin stagflasyonla mücadele ederken, iki sorundan, yani enflasyon ya da büyümenin olmaması sorunlarında birisini seçerek mücadele yöntemi belirlemesi hem daha verimli hem de daha anlamlı olacaktır. Çünkü her ikisi için kullanılabilecek mücadele ensturmanları birbiri ile çelişebilen yöntemlerdir.

Türkiye Stagflasyonda mı?

3 Ekim 2018 tarihinde belirtilen son rakamlara göre Türkiye’de enflasyon oranı; Eylül ayı rakamlarına göre aylık yüzde 6,30, yıllık ise yüzde 24,52 olarak açıklandı.

Buna göre Türkiye’de gerek artan döviz kuru ile enflasyon hesaplama sepetinde yer alan ithal girdilerin fiyatlarının yansıması gerekse kendi iç dinamikleri ile fiyatları yükselten diğer etkenler ile enflasyon ciddi şekilde yükselme eğiliminde olduğu görüldü.

Büyüme ise; Eylül 2018 itibariyle yüzde 5,2 olarak duyuruldu.

Peki bu iki veri birlikte nasıl değerlendirilmeli?

Şu an için Türkiye’de küçülme söz konusu değildir ancak enflasyon oranının sürekli yükselme eğiliminde olduğu enflasyonist bir ortam içerisinde ekonomik büyümenin de yavaşladığı bir dönem içerisindeyiz.

2018 yılı ikinci çeyrek büyüme oranı yüzde 5,2 olarak gerçekleşmişti. 2017 yılı üçüncü çeyrek büyüme oranı yüzde 11,1, dördüncü çeyrek büyüme oranı; yüzde 7,3 iken 2018 yılının ilk çeyreğinde ise; yüzde 7,4 olarak gerçekleşti.

Hem enflasyonist bir ortamın olması hem de gerileyen büyüme rakamları, stagflasyon ortamına doğru ilerlendiğinin bir göstergesi olarak değerlendirilebilir. NEDİR ?

Türkiye Bu Duruma Karşı Hangi Politikaları Uygulayabilir?

Mevcut durumda yükselen enflasyonu dizginleyecek politikalar özellikle BDDK bazlı kısıtlamalarla uygulanmaya çalışılsa da asli olarak büyümeyi sürdürmek üzerine politikalar uygulanmaktadır. Bu yönden enflasyon yükseliş seyrini sürdürmektedir. Ülkenin her iki veriyi de düşürecek bir politika uygulaması olanaksızdır. Şöyle ki;

Enflasyonu azaltmak için daraltıcı maliye politikaları ile özellikle yüksek faizi içeren para politikaları uygulanması gerekirken, büyümeyi arttırmak için bunun zıttı genişletici politikalara ihtiyaç vardır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın son faiz artırım kararı bu seyri nispeten değiştirmeye başlamış ve enflasyonu düşürmeye yönelik bir adım olarak görülmüştür ancak Türkiye’nin bu iki veriden birisini düşürecek bir yol seçmesi gerekmektedir. Bir diğer yol ise her ikisini de akışına bırakmaktır ancak bu denli derinleşen enflasyon rakamları varken bu yolu seçmek de çok makul olmayacaktır.