İş Müfettiş Yardımcılığı Mesleği Nedir?

İş Müfettiş Yardımcılığı Mesleği Nedir?

Meslekleri sizlere tanıtmaya ve ayrıntılı bilgiler vermeye devam ediyoruz. İş Müfettiş Yardımcılığı Mesleği ilgili mevzuat hükümlerince gerçekleştirilen bir meslek grubudur.

İş Müfettiş Yardımcılığı mesleği, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Bünyesinde yer alan İş Teftiş Kurulu’na bağlı olarak gerçekleştirilen ve İş mevzuatı, İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı çerçevesinde teftiş işlemleri gerçekleştiren bir meslektir. Müfettişler; kurul aracılığı ile doğrudan Bakan’a bağlı olarak ve Bakan adına teftişlerini gerçekleştirmektedirler. Oldukça prestijli olan bu mesleğe dair her şeyi bu yazımızda bulabileceksiniz.

İş Müfettiş Yardımcılığı Maaşı 2023 Ne Kadar?

Mesleğe Giriş;

Mesleğe girerken Kurumca seçilecek KPSS A Grubu Alan Bilgisi puanlarından bir veya bir kaçı ile başvuru yapılmaktadır. Bu başvuru neticesinde alınacak aday sayısının belli bir katı kadar aday Kurumun gerçekleştireceği KLASİK Sınava girmeye hak kazanacaktır.

Eski sistemde Kurum KPSS P46 puan türü ile alım yapmaktaydı. Bu puan türü;

Genel Kültür %15
Genel Yetenek %10
Çalışma Ekonomisi %20
Hukuk %20
Muhasebe %15
İktisat %10
Yabancı Dil %10 ağırlıklarından oluşmaktaydı. Nispeten dengeli ancak Çalışma Ekonomisi öncüllü bir puan türüydü.

Yeni gelen ilanla birlikte alım sürecinde KPSS P9 , KPSS P42 ve KPSS P48 kullanılacağı duyurulmuştur. Puan içerikleri için ilgili puanın üzerine tıklamanız yeterli olacaktır.

Yine yeni ilanda mesleğe alınacak aday sayısının 5 katı kadar aday sınava çağrılacağı duyurulmuş ve taban puan olarak 85 puan belirlenmiştir.

Eski sistemde Teknik Alan olarak nitelendirilen Mühendis Grubu ise KPSS P13 puanı ile başvuru yapıyordu. Eski sistemdeki bu puan türü;

% 45 Genel Yetenek
% 25 Genel Kültür
% 20 Yabancı Dil
% 10 Hukuk ağırlıklarından oluşmaktaydı. Yeni sistemde bu puana denk bir puan türü net olarak olmamakla birlikte; Yeni sistemdeki KPSS P2 en yakın seçenek gibi görünmektedir. Yeni P2 %60 Genel Yetenek ve %40 Genel Kültür’den oluşmakta ve Mühendisler için Matematik becerilerinin değerlendirilip alanlarına dair bilgilerinin sınavda ölçülmesine imkan tanıyabilecektir.

İş Müfettiş Yardımcılığı Sınavı:

Bahsettiğimiz gibi İş Müfettiş Yardımcılığı Sınavı Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’nca KLASİK usulde gerçekleştirilmektedir. Sınav 3 oturumdan oluşmaktadır. Sınav aşağıdaki konulardan gerçekleştirilmektedir;

İş Müfettişlerinin 3’lü Kararnamesi Sonunda Resmi Gazetede

İşin Yürütümü Yönünden(Sosyal Grup)

Birinci Oturum(MEVZUAT)

İş Kanunu
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Basın-İş Kanunu
Deniz-İş Kanunu
Sendikalar Kanunu
Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
İşsizlik Sigortası Kanunu
Türkiye İş Kurumu Kanunu
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun
Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu
Dernekler Kanunu
Hafta Tatili Kanunu
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Hakkında Kanun
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
İş Mahkemeleri Kanunu ile tüm bu kanunlarla alakalı Tüzük – Yönetmelikten oluşan ikincil mevzuat.

İkinci Oturum (HUKUK)

Anayasa Hukuku
İdare Hukuku’nun Genel Esasları ve İdari Teşkilat
İdari Yargı
Ceza hukuku (Genel Hükümler)
Ceza Usulü Hukuku (Genel Hükümler)
Kabahatler Hukuku
Medeni Hukuk (Şahsın Hukuku ve Eşya Hukuku)
Borçlar Hukuku
Ticaret Hukuku.

Üçüncü Oturum

İKTİSAT

Mikro İktisat
Makro İktisat
Çalışma Ekonomisi
Türkiye Ekonomisi
MALİYE

Kamu Maliyesi
Maliye Politikası
Türk Vergi Mevzuatının Genel Esasları

MUHASEBE

Genel Muhasebe
Bilanço ve Mali Tablolar Analizi.

İş Sağlığı ve Güvenliği Yönünden (Teknik Grup)

Birinci Oturum(İSG MEVZUATI)

-İş sağlığı ve güvenliği mevzuatı

İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve ilgili alt mevzuat
Maden Kanunu
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
Radyoloji
Radyum ve Elektrikle Tedavi Müesseseleri Hakkında Tüzük ve diğer ilgili mevzuat

İkinci Oturum(MEVZUAT)

İş Kanunu
İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu
Basın-İş Kanunu
Deniz-İş Kanunu
Sendikalar Kanunu
Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Kanunu
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu
İşsizlik Sigortası Kanunu
Türkiye İş Kurumu Kanunu
Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun
Çıraklık ve Mesleki Eğitim Kanunu
Dernekler Kanunu
Hafta Tatili Kanunu
Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri Hakkında Kanun
Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
İş Mahkemeleri Kanunu ile tüm bu kanunlarla alakalı Tüzük – Yönetmelikten oluşan ikincil mevzuat.

Üçüncü Oturum(HUKUK)

Anayasa Hukuku
İdare Hukuku’nun Genel Esasları ve İdari Teşkilat
İdari Yargı
Ceza hukuku (Genel Hükümler)
Ceza Usulü Hukuku (Genel Hükümler)
Kabahatler Hukuku
Medeni Hukuk (Şahsın Hukuku ve Eşya Hukuku)
Borçlar Hukuku
Ticaret Hukuku.

Görüldüğü üzere iki ayrı alanda alım yapan kurumun sınavı uygulama şeklide buna bakarak oldukça adilane. Hukuk ve Ana mevzuat alanı iki grup için ortak iken İİBF/SBF mezunlarına Alan Bilgisi konuları, Mühendis’likten gelecek adaylara ise İSG Mevzuatı konuları sorulmaktadır. Bu noktada aslında temeli Hukuk ve mevzuata dayalı bir sınav ve meslek ile karşı karşıyayız. Hazırlıkları bu şekilde gerçekleştirmek mevzuatı sık tekrar etmek ve kanunlardaki belli başlı önemli kavramları iyi bilmek sizi sınavda bir adım ileriye taşıyacak faktörler olacaktır.

Sınavın Değerlendirilmesi;

Yazılı sınavda başarılı olabilmek için adayların 3 oturumun her birinden asgari 60 puan alması ve 3 oturum ortalamasının 70 puan ve üzerinde olması gerekmektedir. Bu şekilde yapılan sıralamada ise mesleğe alınacak aday sayısının 2 katı kadar adayın içerisinde bulunmak şarttır. Bu koşulları gerçekleştiren adaylar Sözlü Mülakata katılmaya hak kazanacaklardır.

Sözlü Mülakat;

Sözlü mülakat mesleğe alınacak aday sayısının iki katı kadar adayın katılımıyla Bakanlıkça gerçekleştirilmektedir. Adaylara sınava tâbi tutuldukları konuların yanı sıra mesleğe dair konular ile Genel Kültür, Güncel konulardan da sorular yöneltilmektedir. Adayın Sözlü sınavda başarılı sayılabilmesi için 70 puan ve üzerinde alması şarttır. Buna ek olarak da alınacak aday sayısı kadar sıralamada yer alması gerekecektir.

Müfettiş Yardımcılığı’na Atanma;

Adaylar mesleğe Müfettiş Yardımcısı olarak atanacaklardır. Bu atama gerçekleştirilirken adayların yazılı sınav puanı ile sözlü sınav puanlarının aritmetik ortalamaları alınacak ve atamaları buna göre gerçekleştirilecektir.

Müfettiş Yardımcılığı Dönemi;

Mesleğe giren adaylar eğer ilk defa Devlet Memuru oluyorlarsa, 1 senelik Aday memurluk dönemi geçirirler. 1 sene sonunda yapılacak sınav neticesinde, yemin ederek Asaletlerini alırlar.

Tüm adaylar meslekteki ilk 3 senelerini Müfettiş Yardımcısı olarak geçirirler. Bu 3 senelik yardımcılık döneminde adaylar bir dizi eğitim ve sınav süreci ile karşı karşıyadırlar.

İlk Dönem;

Adaylar bu aşamada, memuriyete, teftişin temel prensiplerine, bakanlığın çalışma alanına dair temel eğitimler alır ve bu sürecin sonunda sınava tâbi tutulurlar. Bu dönem sonunda yapılan sınav notu, ilk dönem çalışma notudur.

İkinci Dönem;

Bu süreçte adaylar, müfettişlerin refakatine verilir ve onların talimat ve yönlendirmeleri ile teftiş yapmaya başlarlar. Tek başlarına teftiş yetkileri bulunmamakla birlikte, refakatinde oldukları müfettiş ile birlikte çalışmalar gerçekleştirirler.

Bu dönemde yardımcı, bir müfettişin refakatinde en fazla 6 ay kalabilir.

Refakatinde kalınan müfettişlerin vermiş olduğu notlar, ikinci dönem çalışma notu sayılmaktadır.

İkinci Dönem sonunda yardımcılara, Müfettişlerin ve Teftiş Kurulu Başkanı’nın olumlu görüşü, Bakan Onayı ile Yetki verilmektedir. Bu aşamadan sonra Yardımcılar kendileri Teftiş görevi icra etmeye başlayabileceklerdir.

Üçüncü Dönem; 

Müfettiş Yardımcıları bu dönemde Yeterlik Sınavı’na kadar teftiş görevlerini sürdürürken sınava 3 ay kalaya kadar Başkanlıkça belirlenecek bir konuda etüt çalışması hazırlayıp teslim etmek zorundadırlar. Çalışmalarından aldıkları puan üçüncü dönem çalışma notları olacaktır.

-Adayların 3 dönem notlarının her birinin en az 60’ar, ortalamalarının ise en az 70 olması gerekmektedir.

Yeterlik Sınavı:

Adaylar 3 seneyi doldurduktan sonra, yukarıdaki not koşulunu sağladıkları durumda Yeterlik Sınavı’na girmeye hak kazanırlar.

Yeterlik Sınavı Yazılı ve Sözlü olarak iki aşamada gerçekleştirilir.

Yeterlik Sınavı Konuları;

İş Mevzuatı
Kamu İdaresi
Kamu Personeli
Meslekle Alakalı Konular
Teftiş Usûl ve Yöntemleri konularından gerçekleştirilir.

Yazılı sınavdan en az 70 alan adaylar Sözlü Sınava girmeye Hak kazanırlar.

Sözlü Sınav İş Teftiş Kurulu tarafından oluşturulan komisyon tarafından gerçekleştirilir ve mevzuat ile teftiş konularına dayalı olarak gerçekleştirilir. Adayların sözlü sınavdan da en az 70 puan almaları gerekmektedir.

Müfettişliğe Atanma;

Müfettiş Yardımcıları Yeterlik Sınavı’nı geçtikten sonra Müşterek Kararname ile müfettişliğe atanırlar.

Başarısızlık Hali;

Adaylar Yeterlik Sınavı’na katılmaz veya sınavı geçemezlerse
Yetişme notu ortalamaları 70’in altında olursa
Toplamda 5 senelik yardımcılık dönemini aşarak Müfettişliğe atanma hakkı kazanamazlarsa kurumdaki memur kadrolarında görevlendirilirler.

İş Müfettişlerinin Görev ve Yetkileri;

İş müfettişleri görevlerini bakan talimatı ile yaparlar ve bakana karşı sorumludurlar.

İş müfettişlerinin teftiş konusunu temel olarak ‘çalışma hayatı’ olarak nitelendirebiliriz.  Bu teftiş iki açıdan gerçekleştirilmektedir.

-İşin yürütümü yani mevzuat hükümlerinin uygulanılırlığı.
-İş sağlığı ve güvenliği yani teknik hususların kontrolü.

Bu konuda iki ayrı istihdam grubu bulunan meslekte bu gruplar kendi alanlarında teftişleri gerçekleştirmektedirler.

İş Müfettişlerinin Yetkilerini şu şekilde sıralayabiliriz;

Teftiş ile alakalı olarak; işyerlerinden, kamu kurumlarından her tür bilgi ve belgeyi talep edip inceleyebilirler.

Teftiş kapsamında işyerlerine gerektiğinde kolluk kuvvetlerinden yararlanarak girip teftiş gerçekleştirebilirler.

Görev emri gelmemiş olsa dâhi, görev bölgelerinde iş sağlığı ve güvenliği hususunda bir eksik görmeleri halinde, Bakanlığa bilgi vererek teftiş gerçekleştirebilirler.

Konu ile alakalı tüm kişileri uygun gördükleri yer ve zamanda dinlemek, ifadelerini almak.

Mevzuatsal bir açık görüldüğünde bu konuda eksiğin giderilmesi için görüş beyan etmek.

İdari Teftiş Yetkisi kapsamında, Kurum memurlarını tedbiren görevden uzaklaştırmak

Müfettişlerin bu yetkileri ile birlikte sorumlulukları ve uymaları gereken etik kuralları da bulunmaktadır.

Saygınlıklarını zedeleyecek davranışlardan uzak olmak.

Görevlerinde tarafsız olmak.

Giyim, davranış ve hareketlerinde özenli olmak.

Edindikleri belge ve bilgiler konusunda gizlilik hususuna riayet etmek.

Başladıkları işi devretmeksizin sonlandırmak.

Eşleri ve üçüncü dereceye kadar kan/kayım hısımlarına dair teftiş gerçekleştirmemek.

Meslekte öğrendikleri özellikle teknik konular, sırlar gibi konuları gizli tutmak.

Teftiş esnasında gittikleri işyerlerinin işlerine mani olmadan görevlerini ifa etmek.

Başka Görev Yasağı;

Bilirkişi olarak görevlendirilen müfettişler, durumu derhal Başkanlığa bildirmek zorundadırlar.

Bakanlık ile alakalı işlerde, davalarda bilirkişi olarak görev yapamazlar.

Turne;

İş müfettişleri teftişlerini Grup Başkanlığı’nın bulunduğu yerler dışında yapacakları zaman turne şartlarına tâbidirler. Ülkenin her yerinde görev yapmak durumunda olan müfettişler uzun turne süreçleri ile karşı karşıya olabilmektedirler. Özellikle mesleğin ilk 10 yıllık periyodunda çok yoğun bir tempo ile çalışmaktadırlar. Döneme ve grup başkanlığına göre değişmekle birlikte; yaklaşık olarak 6-8 aya varabilen turne süreçleri düzenli bir yaşam, rutin aile yaşamı düşünen adaylar açısından olumsuz bir koşul olarak adayların karşısına çıkabilmektedir. Mesleği ideal edinirken bu koşulları da değerlendirmekte fayda vardır.

Özlük Hakları;

İş Müfettişleri Ankara, İstanbul ve İzmir, Bursa ve Adana olmak üzere 5 ile grup başkanlıklarında görev yapmaktadırlar. Görevlerini diğer müfettişler gibi 3600 Ek gösterge ile gerçekleştirirler. 2021 yılı itibariyle mesleğe yeni başlayan bir İş Müfettiş Yardımcısı 7000 TL dolaylarında maaş alacaktır. 3 yılını tamamlayarak yeterlik sınavını geçmiş olan bir İş Müfettişi ise 2021 yılı itibariyle yaklaşık 8000 TL maaş almaktadır.

Kariyer İmkanı;

İş müfettişleri öncelikle önemli ve uygulaması neredeyse tüm toplumu ilgilendiren bir mevzuat ile iç içe olduklarından özel sektörde danışman olmak gibi ve sertifikalandırılarak İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanı olmak gibi imkanlara sahiptirler. Gerek mevzuat hakimiyeti gerekse teknik bilgilerini tecrübe ile birleştirerek piyasa koşullarında çok başarılı olmak imkanına sahip olacaklardır.

Ve tabi ki her teftiş kurulu mensubu gibi AÇSHB Müfettişleri de kurumun en kıymetli meslek mensuplarıdırlar. Bu yönden çok büyük bir teşkilat yapısına sahip olan Bakanlıkta ve bağlı, ilgili kuruluşlarında bürokrasi yolları fazlasıyla açıktır.