Naklen Atama Nedir? Muvafakat Nasıl Alınır? Muvafakat Verilmezse Ne Yapılmalı?

Halen bir kurumda 657 Sayılı Kanuna tabi kurum ve pozisyonlarda çalışırken, yine aynı kanuna tâbi başka bir kuruma geçmek isteyen kişilerin atamasına ‘naklen atama’ adı verilmektedir. Yani özetle bir devlet memurluğu kadrosunda görev yapan kişinin başka bir devlet memurluğu kadrosuna geçişi işlemine verilen addır.

Eğer gerçekleştirilecek olan atama kişinin personel rejiminde bir değişiklik meydana getirecek ise; atama işlemi naklen atama kapsamına girmeyecektir. Örneğin; 2547 Sayılı Kanun kapsamında görev yapan Akademik Personelin, 2802 Sayılı Kanun kapsamında Hakimlik/Savcılık görevi ifa edenlerin, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’na tâbi olmakla birlikte; Sözleşmeli personel veya Kamu İşçisi kapsamında sayılan kişilerin bir devlet memurluğu kadrosuna atanmaları naklen atama kapsamında değerlendirilemeyecektir.

Naklen atamaya dair düzenleme 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 74. maddesinde:

“Memurların bu Kanuna tabi kurumlar arasında, kurumların muvafakatı ile kazanılmış hak dereceleri üzerinden veya 68 inci maddedeki esaslar çerçevesinde derece yükselmesi suretiyle, bulundukları sınıftan veya öğrenim durumları itibariyle girebilecekleri sınıftan, bir kadroya nakilleri mümkündür. Kazanılmış hak derecelerinin altındaki derecelere atanabilmeleri için ise atanacakları kadro derecesi ile kazanılmış hak dereceleri arasındaki farkın 3 dereceden çok olmaması ve memurların isteği de şarttır.”

şeklinde yer almaktadır. Burada temel kaideler şu şekilde öne çıkmaktadır:

-Kurumların muvafakati

-Öğrenim durumu uygunluğu

-Memurun isteği

-Derece koşulu.

Burada bizim inceleme alanımız ‘kurumların muvafakati’ konusudur.

Muvafakat ve atanma süreci şu şekilde işlemektedir;

-Atanılacak kuruma gerekli evrakın teslimi.

-Atama gerçekleştirilmesine uygun olunduğu zaman, kişinin ayrılacağı kuruma, kurumca muvafakat talebi iletilecektir. Çalışılan kurumun muvafakat vermesi halinde atama gerçekleşecektir.

-Çalışılan kurumun ilişik kesme yazısını kişiye tebliğ etmesi göreve başlama imkanı doğacaktır. (aynı il içerisinde izleyen iş günü, farklı il olması durumunda 15 günlük süre içinde)

Normal koşullarda atanma süreci: adayların sınavı kazanması ve atanma evrakını gitmek istediği kuruma teslim etmesi ile başlamaktadır. Bu aşamadan sonra gidilecek kurum, kişinin çalıştığı kuruma başvurur ve muvafakat talep eder. Eğer başvurulan  kurum bu duruma olumsuz yanıt verirse, kişinin ataması gerçekleşemez.

Bu durumlarda süreç yargıya taşınmaktadır. Yargıya taşınması ile birlikte, genel olarak; Eşitlik, Eğitim Hakkı ve Aile Birliği gibi noktalardan hareketle muvafakat vermeme işleminin iptaline yönelik bir süreç işletilmektedir.

İdare’nin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır Anayasal hükmü uyarınca muvafakat alamayan kişiler yargı yoluna başvurabilirler. Yargı sürecinde iptale en temel dayanaklar şu şekilde sıralanabilir;

-Eğer muvafakat vermeyiş Anayasal İlkelere Aykırı ise iptale dayanak teşkil etmektedir. 

Aile Birliği İlkesi, 41.maddede belirtilen “devlet aile birliğini korumakla yükümlüdür.” hükmü gereğince dayanak olmaktadır. Bu ilkeye göre; kişilerin ailelerinin yaşadığı yerde görev yapmalarına olanak sağlayacak şekilde muvafakat verilmelidir.

Eğitim İlkesi, 42.maddede belirtilen “kimsenin eğitim ve öğretim haklarından yoksun bırakılamayacağı” noktasında dayanak teşkil etmektedir.

Eşitlik İlkesi, Aynı gerekçe ile muvafakat almış başka memurların olması veya aynı kadroda bulunan personelin daha evvel muvafakat almış olması şeklinde tecelli etmektedir.

-İkinci sebep olarak Muvafakat vermemesi nin geçerli ve nesnel bir sebebe dayandırılmaması yer alır. Eğer muvafakat vermeyen kurumun buna dair somut bir delili, özellikle işin yürütümü noktasında aksaklıkları herkesçe kabul edilebilir somut gerekçeleri yoksa, muvafakat vermeme işleminin iptali söz konusu olabilmektedir.

-Üçüncül iptal sebebi ise; Kamu Yararı ve Hizmet Gereklerine Aykırılık halleridir. İ-Bilindiği üzere idari işlemlerin en temel amacı kamu yararının teminidir. Daha üst bir görevde daha yüksek kamu yararı sağlanacağı veya daha iyi kariyer imkanı ile yine kamu yararını artıracağı kanaati bulunan durumlarda muvafakat vermeme işleminin iptali sağlanabilmektedir.

Aday Memurlar için Naklen Atama;

KURAL:

657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu 54.maddeye göre, memuriyete ilk defa atananlar 1 yıldan kısa, iki yıldan uzun olmamak üzere ‘aday memur’ olarak nitelendirilirler ve buna dair hükümler ile muamele görürler. Bu noktada ilgili madde uyarınca aday memurların, asaletleri tasdik olmadıkça, naklen atamaları yapılmaz.

İSTİSNA:

Ancak bu hususta DPB’nin daha evvel yayımladığı görüş yazıları ekseninde, aday memur iken naklen atamanın, ‘sınav kazanarak’ talep edilmesi durumunda, 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 54.maddesindeki hükmün dışında olacağı değerlendirilmektedir. Yani bir kurumda çalışırken, bir başka kurumun yazılı ve/veya sözlü sınavını geçerek, atanmaya hak kazanan aday memur, yine kurumundan muvafakat alınması kaydıyla aday memur iken de naklen atama isteyebilecektir. Gündem