Adak Kurbanı Etini Kimler Yiyemez, Kimler Yiyebilir?

Adak kurbanı kesmek isteyenlerin bu taahhüdü sözlü olarak ifade etmelerinden sonra bunu yerine getirilmeleri gerekmektedir. Başına gelen kazalardan ufak çaplı hasarlar ile kurtulmayı başaranlar ve geleceklerini etkileyecek kadar mutlu bir haber alanlar adak kurbanı kesmektedir. İnsanların başına gelebilecek kaza, bela veya musibetlerden de korunmak için uygulanagelen bu vecibe, tüm müslümanlarca yüzyıllardır uygulanmaktadır. Özellikle büyük trafik kazalarında can kaybı olmaması, uzun süredir çocuğu olmayan kişilere çocuk müjdesi verilmesi, çocuğu üniversite sınavına hazırlanan ebeveynlerin güzel bir netice ile karşılaşması ve uzun süre sonra işsiz olan kişilerin iyi bir işe yerleşmesi durumlarında adak kurbanı kesilmektedir.

Adak kurbanı kesmek, ülkemizde dini uhrevi bir mesele olarak bilinmesinin yanı sıra atalarımızdan kalan milli bir töre olarak da bilinmektedir. Türk devletlerinin neredeyse tamamında yaşanan fetihlerin ardından adaklar adanmış ve adak olarak yüzlerce kurban kesilmiştir. Devletin lideri olan kağan, hakan veya imparator bir yeri fethetmeden önce eğer bu fethi gerçekleştirirsem şu kadar büyükbaş, bu kadar büyükbaş hayvanı adak olarak adayacağım diyerek töre hukukunu adet olacak şekilde uygulamıştır. Kesilen bu hayvanlar başta askerler olmak üzere tüm yoksul halka dağıtılmıştır. Bu nedenle adak kurbanı kültürümüzde önemli yeri olan bir meseldir. Peki adak kurbanına ait eti kimler yiyebilir, kimler yiyemez? Adak kurbanı kesen kişi veya kişiler adaklarının etini yiyebilir mi? İşte detaylar…

Adak Kurbanı Hangi Durumlarda Kesilir?

Kurban adayan kişinin kurban kesmesi vaciptir, eğer kurban adayan kişi sayısı birden fazla ise içlerinden bir tanesinin bu kurbanı kesmesi vaciptir. Kurban adayan kişi veya kişilerin bu kurbanı kesmeyi bir şarta bağlamaları durumunda şayet bu şart gerçekleşirse kurbanı kesmesi veya kesmeleri gerekir. Adak adayan kişi veya kişilerin dile getirdikleri şartın gerçekleşmesinden sonra adadıkları kurbanı kesmeleri en kısa sürede yapılmalıdır. Kan akıtmak şeklinde de ifade edilen bu mesele sadece iyi şeyler olduğunda değil, kötü bir musibetten kurtulduğumuzda da adanmalıdır. Özellikle ciddi bir trafik kazasından sağ salim kurtulduğumuz durumlarda kurban adamak önemli bir meseledir.

Adak Kurbanı İle İlgili Adetler

Adak kurbanının etinden adak sahibi, eşi, usûl ve fürûu (neslinden geldiği ana, baba, dede ve nineleri ile kendi neslinden gelen çocukları ve torunları) yiyemeyeceği gibi, bunların dışında kalıp zengin olanlar da yiyemez (Zeylaî, Tebyîn, VI, 8; Bilmen, İlmihal, s. 304-305). Eğer kendisi veya bu sayılanlardan biri yerse, yenilen etin bedelini yoksullara verir (İbn Nüceym, el-Bahr, VIII, 199-203).

Adak Kurbanı Etini Kimler Yiyemez, Kimler Yiyebilir?

Adak kurbanı etini yukarıda yer alan ayetten de anlaşılacağı üzere kişinin kendisi yiyemez. Bu kişinin eşi, üstsoyu (annesi, babası, dedeleri ve nineleri) ve altsoyu (çocukları ve torunları) adak kurbanı etini yiyemez. Durumu iyi olan ve gündelik hayat içerisinde et alabilecek maddi güce sahip olan kişiler adak kurbanı etini yiyemez. Bunlar dışında kalan kişiler kurban etini yiyebilir. Adak kurbanı kesen kişinin ağabeyi, ablası, teyzesi, halası, amcası ve dayısı olan kişiler adak kurbanı etini yiyebilmektedir. Ayet’e göre eşin üstsoyu ile ilgili bir kısıtlama olmadığı görülmektedir. Özellikle maddi anlamda yoksul olan kişilere bu et dağıtılmalıdır. Şayet yukarıda eti yiyemeyecek olan kişiler olarak saydığımız kişiler bu eti yemek isterlerse durumu kötü olan yoksul kişilere bedelini vermek zorundadır. Önemli bir nokta olarak şunu da belirtelim; adak kurbanı etinin düğünlerde, sünnet düğünlerinde, toplantılarda, mevlitlerde ve diğer toplu organizasyonlarda ikram edilmesi caiz değildir.