Gümrük Muayene Memuru

Gümrük Muayene Memuru

Gümrük muayene memuru kimdir, nedir, mesleğe giriş nasıl olur gibi pek çok ayrıntının yer aldığı yazımız keyifle okuyabilirsiniz. Ayrıca gümrük muayene memuru  adaylık sürecini de sizler için yazımıza ekledik.

Genel olarak, devlete sırt yaslama olarak tabir ettiğimiz bu isteğin ülkemizdeki sosyo-ekonomik nedenlerine hiç değinmeden, bizlerden olacak nesillerin adam akıllı çalışma şartlarına sahip tek alternatif olarak devleti görmeyeceği bir ülke haline gelmemiz temennisiyle mesleği tanıtmaya çalışacağım.

Muayene Memurluğu Gümrük ve Ticaret Bakanlığında taşra da görev yapmayı gerektiren, ülkemizdeki tarihi kökenleri yaklaşık olarak 18. yüzyıla kadar uzanan ve dünyada ülkeler arası ticaretin başladığı ilk dönemlerden beri yapılmakta olan bir meslektir.

Mesleğe Giriş

Mesleğin detaylı tanıtımına girmeden önce mesleğe giriş şartının KPSSP3 puan türünden en az 70 puan almış olmak gerektiği bilinmelidir. Bu puanın alımlarda 84 puan üstünde kaldığını ve kurumun açmış olduğu mülakat sınavında 3 katı aday arasından başarılı olmak gerektiği bilinmelidir.

Mülakatta KPSSP3 puan türünden almış olduğunuz puanın yarısı ve mülakat puanınızın yarısı şeklinde aritmetik ortalama üzerinden hesap yapıldığından 100 puanla sınava katılan kişi ile 84 puanla katılan kişinin durumu aynı olmamaktadır. Mülakatlarda genel olarak okuduğunuz bölümle ilgili derslerden 5 ile 10 arasında sorular gelmektedir. Örneğin; Kamu Yönetimi bölümü mezununa: idari denetim yolları nelerdir? Uluslararası ilişkiler bölümü mezunlarına: Türkiye’nin Avrupa Birliği sürecini kısaca anlat gibi.

Mülakat sonrası kazananların listesi yayınlandıktan sonra kurum tarafından istenilen belgelerin teslimi, güvenlik soruşturması vs. gibi 2 ay boyunca bekleyeceğiniz bir süre yaşanır. Daha sonra Gümrük ve Ticaret Bakanının geniş bir salonda topladığı yeni muayene memurları için il tercihi yapılır. Burada bakan konuşmasını yapar ve bilgisayar ortamında bütün kazananların listesi için butona basar gider.

İşte burası deyim yerindeyse Dananın Kuyruğunun koptuğu yerdir çünkü; isminizin karşısında Sarp sınır kapısı (Türkiye-Gürcistan arasında Artvin’de), Dilucu Sınır kapısı (Türkiye- Azerbaycan arasında Iğdır’da), Gürbulak Sınır kapısı (Türkiye-İran arasında Ağrı’da), Esendere Sınır Kapısı (Hakkari’de), Habur Sınır kapısı (Şırnak’ta) isminizin karşısına çıkabilir, tabi bunlar dışında Çeşme, Antalya, Ankara, Bursa, Samsun veya Çorum gümrük müdürlüklerinde de görevlendirebilirsiniz. Gümrük sadece kapı da anlayışını terk etmeniz adına bir muayene memurunun İzmir’de 5 iç müdürlük müdürlüğünde, Ankara’da 6 iç müdür müdürlüğünde çalışma olanağı olduğunu söyleyebilirim.

Butonla atanma meselesini atlattıktan sonra bakanlığın tebligatı sonrası 15 gün içinde görev yerinizin bölge müdürlüğüne giderseniz. Onlarda adaylık süresi boyunca geçireceğiniz görev yerine ilişkin müdürlüğü belirler. Örneğin, Ege Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü (İZMİR)- İzmir Gümrük Müdürlüğü gibi.,

Adaylık Süreci

Görevlendirildiğiniz müdürlükte memur adaylık sürecinizin başlamasından sonra eğitim dairesinin durumuna göre en az 6 ay, en çok 2 yıla yakın eğitim sıranızın gelmesini beklersiniz, bu arada servislerde çalışmaya devam edersiniz, eğitiminiz Ankara’da Esenboğa eğitim merkezinde 4,5 ay sürer.

Eğitimde: Temel memurluk eğitimi, Gümrük mevzuatı, Dış ticaret, Kaçakçılık, Gümrük Tarife gibi 10’dan fazla dersin eğitimini alır ve bunlarla ilgili 60 geçme notu olan test sınavlarına girersiniz. Eğitimdeki teorik derslerden sonra alan araştırması ve muayene etme kabiliyetinizi geliştirmek adına sizin istediğiniz bir Gümrük Müdürlüğünde 6 aylık staja başlarsınız. Bu stajın 2 ayını memurluk stajı, 4 ayını da muayene stajı olarak yaparsınız.

Stajdan sonra da Gümrük mevzuatı, Dış ticaret, Kaçakçılık ve Gümrük Tarife teorik sınavlarının her birinden 70 puan almış olmak ve sözlü mülakatı da geçmek şartıyla Muayene Memuru kaşesi almaya hak kazanırsınız. Bu kaşe Darphanede basılmakta olup, şahsa özeldir.

Muayene memuru Gümrük ve Ticaret mevzuatında yer alan rejimlerin uygulayıcısı, ithalat-ihracat malı için gerekli belge, evrak, yasal izinlerin denetimini yapan, mallara ilişkin 12 haneli tarife istatistik pozisyonunu belirleyen, malın fiziki muayenesini yani kısaca gelen-giden malların beyan edilen malla aynı olup olmadığını kontrol eden kişidir.

Bir dış ticaret meselesinde tek imza ve kaşe yetkilisi sizsiniz. Yaptığınız muayene sonucunda ülke içine milyonlarca dolarlık malın giriş-çıkış izni durumu söz konusu. En ufak bir GTİP (Mala ilişkin 12 haneli uluslararası alanda geçerli tarife numarası) yanlışlığında devleti milyonlarca lira zarara uğratabilirsiniz. Taşra da direk Müdür Yardımcısına bağlı olarak çalışırsınız ancak tek imza yetkilisi sizsiniz, müdür yardımcınız muayenesini ettiğiniz beyannameye herhangi bir şey yapamaz.

Karşınıza gelen eşyanın ülkenin en azılı kaçakçısından tutunda, ekonomik geliri en önde olan isimlerinden birinin malı olduğunu düşünün ve bu malların ülke içine girişinde veya çıkışında tek sorumlu sizin olduğunuzu, bu bile yaptığınız işin ne derece önem arz ettiğini insana hissettirir diye düşünüyorum.

Muayene memurluğu: Öğrenmek, araştırmak, bilgilenmek, dış ticareti kısmen kontrol etmek, ülkeler arası meseleleri daha iyi anlamak, ülkedeki iç dinamikleri yerinde çözmek ve birçok önemli firma sahibi/hatta siyaset baronlarını tanıma fırsatı tanıyan bir meslektir. Özellikle kapılarda ve limanlarda yoğun çalışma temposu insanı zaman zaman yılgınlığa sürükleyebilmektedir, her çeşit insanla karşılaşacağınız bu meslekle tehdit edilebilir ve hatta kestiğiniz bir idari para cezasından dolayı onlarca kişiden dayakta yiyebilirsiniz.

Gümrüklerde bildiğiniz üzere rotasyon mevcuttur. Matematiksel olarak Bölge Müdürlükleri 5 bölgeye ayrılır, Çeşme 2. Bölge iken Kapıkule gibi insanı hayattan bezdiren bir sınır kapısı da 2. Bölgedir. Emekli olana dek herhangi bir zorunlu mazeretiniz olmadığı sürece her bölge de kendi sürelerince çalışırsınız. İzmir 1. Bölgedir ve 8 yılınız dolduğunda, doğuda 5. Bölge olan bir yere 3 yıllığına tayininiz çıkar oradan da başka bölgeye.

Muayene memurları mesleğin saha elemanı ve tabir yerindeyse gümrüğün doktoru olarak nitelendirildiğinden üst kademeye belli aşamaya kadar yükselmeleri kolaydır. 5 yıllık muayene memuru müdür yardımcılığı sınavına oradan da müdürlüğe isterlerse çok zorlanmadan geçebilir. Ancak Bölge Müdürlüğü biraz siyasi güç ister ve Bölge Müdürlerinin çoğu Teftiş Kurulu içerisinden seçilir. Yaklaşık 20 civarı Bölge Müdüründen 3 tanesinin Muayene Memurluğundan yükseldikleri bilgisi mevcuttur.